Powstające np. w trakcie krótkiej i intensywnej pracy mięśniowej kwas pirogronowy i mlekowy oraz narastające steżenie ustrojowe dwutlenku węgla prowadzą do przesunięcia równowagi chemicznej ustroju w kierunku kwasicy metabolicznej lub oddechowej. Wspólną konsekwencją tych procesów jest wzrost steżenia jonów wodorowych (określany przez wartość pH). Do nadmiernego zakwaszenia ustroju dochodzi podczas intensywnych wysiłków o charakterze beztlenowym, gdzie istnieje konieczność wyzwalania dużej siły skurczu w krótkim czasie. Silna produkcja kwasu mlekowego zaczyna narastać mniej więcej w 20s intensywnego wysiłku i utrzymuje się do ok. 120s, po czym powoli obniża się. Z problemem nadmiernego zakwaszenia mieśni mamy do czynienia przede wszystkim w takich dyscyplinach jak biegi lekkoatletyczne 400-800m, czy pływanie na dystansie 100-200m. Silny wzrost koncentracji kwasu mlekowego jest zjawiskiem niekorzystnym, gdyż utrudnia lub uniemożliwia kontynuację wysiłku oraz sygnalizuje konieczność zaprzestania pracy. Spowodowane jest to, między innymi tym, że powstający w trakcie wysiłku kwas mlekowy wypiera z połączeń między nerwami i mięśniami przekaźnik – Acetylocholinę, a także hamuje działanie jonów wapnia na proces kurczenia się włókien mięśniowych. W efekcie dochodzi do upośledzenia funkcji aparatu kurczliwego. Blokada przewodnictwa nerwowo-mięśniowego przez kwas mlekowy oraz powstające uczucie zmęczenia i sztywność mięśni zapobiegają wyczerpaniu rezerw węglowdanowych ustroju, które potrzebne są nie tylko do energetyki skurczu mieśni, ale także do pracy układu nerwowego.
W warunkach silnego wzrostu jonów wodorowych w ustroju załączane są specjalne mechanizmy odkwaszające nazywane układami buforującymi. Związki buforowe mają zdolność łatwego wiązania nadmiaru jonów wodorowych i przywracania prawidłowej wartości pH. Rolę buforującą w organizmie pełnią, między innymi kwas węglowy, hemoglobina, białka. Istotną rolę w procesie kontroli pH mogą pełnić także inne związki takie jak: kreatyna, czy dwuwęglan sodu, stąd dodatkowa suplementacja tymi związkami jest wskazana w dyscyplinach sportowych, gdzie wykonywane wysiłki fizyczne wiążą się z silnymi zaburzeniami w gospodarce kwasowo-zasadowej.
Kreatyna – zaliczana jest do kluczowych związków o działaniu buforującym, gdyż posiada silne działanie alkalizujące, a także zabezpiecza przed nadmiernym wytwarzaniem kwasu mlekowego. W celu wzmocnienia efektu buforującego kreatyna powinna być podawana w formie estru najlepiej w połączeniu z innymi związkami o działaniu odkwaszającym (guanidynopropionian, beta-alanina, norwalina). Wspomniane składniki zawarte są, między innymi w popularnych na rynku stackach kreatynowych. W celach buforujących kreatynę najlepiej podawać przed i po wysiłku
Dwuwęglan sodu – to sól o działaniu alkalizującym. Odpowiada za neutralizowanie kwasów powstających, na skutek metabolizmu wysiłkowego. Celem podawania dwuwęglanu sodu jest zwiększenie rezerwy alkalicznej ustroju, co pozwala na szybsze usuwanie nadmiaru jonów wodorowych z komórek mięśniowych, ograniczenie stopnia zakwaszenia i opóźnienie procesu zmęczenia. W celach alkalizujących dwuwęglan sodu podaje się na dwie godziny przed wysiłkiem w ilości 300mg na kilogram masy ciała, ze znaczną ilością wody. Czas trwania sesji treningowej o dużej intensywności nie powinien być krótszy niż 30 sekund, ale nie dłuższy niż 5 minut, bowiem w tych warunkach najintensywniej kumuluje się kwas mlekowy. Suplement można podawać w formie sody oczyszczanej, jednakże spożycie jej w znacznych ilościach może spowodować zaburzenia gastryczne. Suplement zaleca się przyjmować w postaci specjalnych kapsułek żelatynowych. W ramach czynnika alkalizującego można stosować także cytrynian sodu, który wywołuje mniejszy dyskomfort przewodu pokarmowego, dlatego jest bardziej przydatny niż dwuwęglan sodu.
